یادداشت آیت الله تحریری در رابطه با استفاده از ماه ذی‌القعده
۲۰ خرداد ۱۴۰۰
18836
- جنبه های گوناگونی برای شرافت ماه ذی‌القعده وجود دارد:
- شروع این ماه با تولد کریمه اهل بیت حضرت معصومه (سلام الله علیها) می باشد که قبل از تولد این بانوی مکرمه (سلام الله علیها) حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمودند: قم به واسطه وجود شریف این بانوی مکرمه حرم اهل بیت (علیهم السلام) می شود.
- اولین ماه از ماه های حرام است که خداوند متعال قتال در این ماه با کفار را حرام کرده است.
- روز ۲۵ از این ماه، روز دحوالارض است که فضائلی دارد و اعمالی مستحب است که در این روز انجام شود.
- ماه ذی‌القعده و دهه اول ماه ذی‌الحجه از ایام مبارکی است که خداوند متعال به حضرت موسی (علیه السلام) وعده ملاقات و سخن گفتن با خود را داده است. (وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثینَ لَیْلَهً و اتممناها بعشر…)
- قبل از آن حج خانه خدا در زمان حضرت ابراهیم (علیه السلام) واجب شد که شروع اعمال حج در ماه ذی‌القعده خواهد بود.
- شروع چله‌ای که تکمیل آن در دهه ذی‌الحجه می باشد از اول ماه ذی‌القعده می باشد.
- عمدتا علمای ما با توجه به آیه ( واعَدْنا مُوسى ثَلاثینَ لَیْلَهً…) و روایات به مسئله چله یک اهتمامی می دهند که شخص در این ایام اخلاص داشته باشد آثاری برای او مترتب است.
مسئله اخلاص داشتن منحصر به ایام خاص نیست، در دیدگاه دین انسان هر وقت و در هر عملی ولو کوچک اخلاص داشته باشد آثار عجیبی بر این اخلاص مترتب می شود. - عدد ۴۰ به نوعی حداقل برای این است که انسان در یک مسیر خوب استمرار داشته باشد، آنچه که مهم و سفارش شرع مقدس می باشد این است که انسان استمرار در اعمال صالح و دوام بر آن داشته باشد.
لذا در بحث در دوام در عبادات خیلی سفارش شده‌ایم فرمودند:
کار کم با دوام بهتر است از کار زیاد بدون دوام.
در بعضی از روایات هست که انسان وقتی عملی را شروع می کند (غیر از اعمال واجب که باید همیشه انجام دهد) از اعمال مستحب مطلوب هست که لااقل یک سال بر آن عمل مداومت داشته باشد تا به آثار آن برسد، زیرا در این یک سال حتما یک شب قدری وجود دارد و حتما این عمل مداوم در یک سال، در یک شب قدر انجام می شود.
و من أخلص للَّه أربعین صباحا جرت ینابیع الحکمه من قلبه الى لسانه. بحث چله گرفتن مختص به این ماه نیست و در کل ایام سال می باشد منتهی چون این مسئله با واقعه مهم برای نبی الهی رخ داده است (که خداوند وعده تکمیل را به حضرت موسی (ع) داده است و آن حضرت در آن ایام حال و هوای خاص داشته است) علماء به طور خاص اهمیت بیشتری می دهند، آن کسانی که اهل مجاهده با نفس و اهل عبادت هستند به ایام دیگر هم مخصوصا ماه های رجب و شعبان و رمضان اهمیت ویژه ای قائل هستند. - مرحوم میرزا جوا آقا ملکی تبریزی در کتاب شریف المراقبات مطلبی می فرمایند:
اولین بهره ای که ما می توانیم از ماه حرام ببریم این است که مخالفت با خدای متعال نداشته باشیم، با نفسمان که می خواهد به طور طبیعی با خدای متعال مخالفت داشته باشد بجنگیم همانطور که با کفار جنگیدن حرام می شود ما هم دست از جنگ با خدای متعال برداریم. - وظیفه ما در این چله
اولین مسئله ای که در این چله لازم است شخص داشته باشد (اولین مرتبه اخلاص،اخلاص در عمل) التزام به واجبات الهی و دوری از محرمات و محاسبه نفس.
آنچهرا که در این چهل روز مهم است محک زدن خود است و ببینیم که آیا واقعا به واجبات الهی و محرمات الهی که متعدد است ملتزم هستیم یا نه؟
البته بزرگان ما که اهل تربیت هستند، علاوه بر این مسئله با کسانی که مرتبط بودند وقتی احراز می کردند افراد اهل کار هستند دستورات بیشتری از مستحبات و از مسائل مفیدی که روح را از آلودگی پالایش بدهد می دادند و توجه به رذائل اخلاقی می دادند که شخص به رذائل اخلاقی اش توجه کند. - این ۴۰ روز تمرینی است برای اینکه رذایلی همچون حسادت، کبر از او سر نزند و یک عادت و تمرینی شود که این اعمال را ادامه بدهد.
مسئله دیگر دوری از اهل گناه و اهل غفلت است.
بعضی از این استفاده می کنند و مسئله چله نشینی را مطرح می کنند و مسلکصوفیانه را پیش روی خود و دیگران قرار می دهند که شخص در گوشه صندوقچه خانه قرار بگیرد و از فعالیت های اجتماعی به دور باشد که این را در شرع مقدس نداریم،اگر من با کسی ارتباط نداشته باشم نفسم ظهور پیدا نمی کند، باید فعالیت های لازمه را انجام بدهم تا مشخص شود چقدر التزام به دستورات شرع مقدس دارم. - آنچه که مورد عنایت شرع مقدس است این است که با تقویت جنبه های ایمانی جنبه های عملی مان در التزام به دستورات شرع مقدس حل بشود و اولین و اصلی ترین مسئله التزام به واجبات و دوری از محرمات است که بزگان اهل تربیت و معرفت بیان فرمودند:
که اگر انسان یک گناه هم انجام دهد پرت می شود. - دو نکته:
- چله نشینی با خصوصیاتی که عرض شد تاثیرات بسیار خوب دارد منتها باید دید در این چله باید به چه تکلیفی ملتزم شویم.
- باید توجه داشته باشیم که با چه کسی مرتبط هستیم و چه کسی دستورات زائد بر شرع را به ما می دهد.
- یکی دیگر از دستورات این ماه نماز توبه است که از نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) برای روز یکشنبه این ماه وارد شده است که به جا آورده شود، البته این نماز در ایام دیگر هم مطلوب می باشد که به جا آورده شود و جنبه استحبابی آن محدود به یکشنبه این ماه نمی‌باشد.
دیدگاه‌ها