زندگینامه

آیت اللّه شیخ محمدباقر تحریری در تهران در سال ۱۳۳۴ شمسی در خانوادهای روحانی چشم به جهان گشود. پدر ایشان آیت الله شیخ محمود تحریری از علما و اولیای الهی و مبلغان شهیر تهران بود که عمر شریفش را در تحصیل و فراگیری معارف الهیه قرآن و اهل بیت : و عمل به آن‌ها و نشر آن‌ها گذراند. آیت الله شیخ محمود تحریری در خانوادهای متدین و محب اهل بیت در تهران متولد شده و از ابتدای جوانی به تحصیل و کسب مشغول بوده است؛ در همان دوره با افراد اهل حال و معنویتی چون مرحوم شیخ رجبعلی خیاط ارتباط داشت تا اینکه وارد حوزهٔ علمیه شد و با بزرگانی از اهل معرفت و معنویت مانند آیت الله شاه آبادی و آقا سید رضا دربندی ارتباط پیدا کرد. ایشان در ادامه به حوزۀ علمیۀ قم وارد شد و در محضر آیات عظام مرعشی نجفی، گلپایگانی، امام خمینی، سلطانی، خندق آبادی، سید کاظم عصار و آیت الله العظمی بروجردی تلمذ نمود. به علاوه با مرحوم آیت الله العظمی بهجت و آیت الله حاج شیخ جواد انصاری همدانی و بعضی شاگردانِ آیت الله میرزاجواد آقا ملکی تبریزی مانند آیت الله حاج سید حسین قمی و آیت الله حاج شیخ عباس تهرانی نیز ارتباط معنوی داشته و تحت تربیت سلوکی و عرفانی مرحوم علامه طباطبایی قرار گرفت. ایشان در نهایت پس از سی سال اشتغال به امور تبلیغی و تربیتی در سال ۱۳۶۸ شمسی پیش از تشکیل نماز جماعت در مسجد به لقای معبود پیوست.

مراحل زندگی:
آیت اللّه شیخ محمدباقر تحریری در شش سالگی وارد دبستان میشود و پس از اتمام دورۀ دبستان دو سال هم به دبیرستان میرود. در طول این دوره به جهت ارتباط با مجالس مذهبی و استفاده از نفس روحانی مرحوم پدرشان به تحصیل علوم دینی ترغیب شده و وارد حوزۀ علمیه میگردد. در سال ۱۳۴۸ به حوزه علمیه ملا محمد جعفر به سرپرستی مرحوم آیت الله مجتهدی وارد میشود و از درسهای ایشان و اساتید دیگر بهره میبرد و مقدار زیادی از کتاب لمعه را تلمذ مینماید. از جمله اساتید ایشان در آن دوره:
آیت الله حاج شیخ علی آقای جاودان، حجت الاسلام و المسلمین مرحوم حاج آقای حبیبی، حجت الاسلام و المسلمین حاج آقای قاسمی و مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج ابوالقاسم فلسفی بوده اند. ایشان در آن ایام علاوه بر استفاده از انفاس قدسی مرحوم آیت الله مجتهدی، از محضر استاد اخلاقی چون مرحوم آیت الله حاج شیخ جواد کربلایی و جلسات حالی مرحوم حاج سید هاشم تهرانی نیز بهره می برد.

سال ورود به قم:
آیت الله تحریری به علت کمبود اساتید و همچنین استفادۀ بیشتر معنوی پس از اجازه از استادش (مرحوم آیت اللّه مجتهدی) در سال ۱۳۵۲ به حوزۀ علمیۀ قم مشرف شده و ابتدا در مدرسه حجتیه و سپس در مدرسه آیت اللّه مرعشی نجفی ساکن میگردد؛ باری میفرمودند که به سفارش مرحوم والد به حرم مطهر حضرت معصومه مشرف گشته و از آن حضرت محل سکونت، استاد درسی و همچنین استاد اخلاق و معنویت میطلبد و خداوند متعال هر سه حاجتشان را برآورده مینماید.

اساتید ایشان در قم:
• حجت الاسلام و المسلمین باکویی: مقدار زیادی از کتاب معالم
• مرحوم آیت الله دوز دوزانی: کتاب قوانین الاصول
• آیت الله استادی: مقداری از کتاب شرح لمعه
• آیت الله علوی گرگانی: مقداری از کتاب شرح لمعه
• مرحوم آیت الله حاج سید ابوالفضل موسوی تبریزی: مقداری کتاب شرح لمعه
• آیت الله صلواتی: مکاسب محرمه
• مرحوم آیت الله ستوده: کتاب بیع و مکاسب و متاجر
• آیت الله سید رسول موسوی: مقدار زیادی از رسائل
• مرحوم آیت الله ذهنی: مقداری از رسائل
• نزد مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی: جلد اول کفایه الاصول
• نزد آیت الله شیخ حسین مظاهری اصفهانی: جلد دوم کفایه الاصول
• مرحوم آیت الله ابراهیم امینی: مقداری از بدایه الحکمه و اشارات
• مرحوم آیت الله محمدی گیلانی: منظومه حاج ملا هادی سبزواری
• آیت الله گرامی: منطق منظومه
• مرحوم آیت الله علامه مصباح یزدی: نهایه الحکمه و مقداری تفسیر موضوعی
• آیت الله جوادی آملی: مقداری از ۵ جلد از اسفار اربعه
• آیت الله حسن زاده آملی: مقدار ۲ جلد از اسفار اربعه . مقداری از الهیات و طبیعیات شفا و مقداری از تمهید القواعد و فصوص الحکم و مصباح الانس قونوی در عرفان
• مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی: یک سال خارج اصول
• مرحوم آیت الله حاج سید محمد روحانی: حدود ۲سال خارج اصول
• مرحوم آیت اللهالعظمی میرزا جواد تبریزی: ده سال خارج فقه و ۷ سال خارج اصول
• مرحوم آیت الله العظمی شیخ محمدتقی بهجت: حدود ۱۷ سال خارج فقه

اساتید اخلاقی و معنوی:
ایشان از ابتدای ورود به حوزۀ علمیۀ قم با آیت الله العظمی بهجت ارتباط معنوی داشته و این ارتباط تا پایان عمر شریف آن مرحوم ادامه مییابد. همچنین از اوایل ورود به قم ارتباط اخلاقی و تربیتی با آیت الله سعادتپرور برقرار نموده و در جلسات خاص ایشان شرکت میکند؛ همچنین از طریق ایشان با علامه طباطبایی آشنا شده و در جلسات مختلف علمی و معنوی ایشان شرکت مینماید. از این رهگذر در تربیت معنوی و سلوکی خاصِ خود با علامه طباطبایی و سپس آیت الله سعادتپرور همگام و همراه میگردد. همچنین در همین راستا از نفس ملکوتی پدر بزرگوارشان نیز بهرهمند میگشتند.

فعالیتهای علمی و تدریسی:
ایشان تقریبا از اوایل طلبگی اشتغال به تدریس داشته اند. تدریسهای غیر از مقدمات ایشان عبارتند از:
– مقداری از لمعتین، مقداری از رسائل و مکاسب، کفایتین، یک دوره خارج اصول، منظومه، بدایه الحکمه، نهایه الحکمه، حکمت اشارات و دو دوره اسفار اربعه. حدود ۲۰ سال تفسیر المیزان که فعلاً از ابتدا تا سوره یوسف رسیده است.
– تدریس معارف اسلامی و اخلاق در دانشگاه های تهران به مدت ۴ سال.
– تدریس معارف اسلامی و اخلاق و فلسفه در دانشکده تربیت مربی سپاه.
– تدریس معارف اسلامی و اخلاق در نیروی دریایی و زمینی سپاه وحدود ۵ سال نیز مسئول گروه عقاید در مرکز تحقیقات سپاه در قم بودهاند.
– درس خارج فقه و اصول از سال ۱۳۹۴ در حرم مطهر حضرت معصومه شروع نمودند و ادامۀ آن در مدرسه علمیه مروی تهران همچنان ادامه دارد.

فعالیتهای تبلیغی:
ایشان از اواخر دورۀ سطح دروس حوزه، در سال ۱۳۵۶ گاه و بیگاه به امر تبلیغ اشتغال داشته است.
لکن از سال ۱۳۶۸ تا کنون و پس از رحلت پدر بزرگوارشان جلسات اخلاقی صبح جمعه ایشان را ادامه داده اند، در این جلسات حدیث جنود عقل وجهل که والد ایشان مشغول به شرح بودهاند را ادامه داده و پس از آن زیارت جامعۀ کبیره را شرح میدهند؛ سپس نامۀ امام علی به مالک اشتر و بعد از آن سفارشات پیامبر به اباذر، دعای عرفه امام حسین سپس خطبه غدیریه شرح میشود.
در ادامۀ جلسات مذکور هم اینک سفارشهای امام صادق به عبدالله بن جندب در مدرسۀ علمیۀ معیر الممالک تهران شرح و تفسیر میشود.
همچنین ایشان جلسۀ دیگری را در تهران با قدمت بیش از ۲۰ سال در روزهای جمعه اداره میکنند که در آن جلسات مباحثی از قبیل مناجات شعبانیه، دعای کمیل، نامۀ ۳۱ نهج البلاغه، مناجات خمسه عشر، خطبه حضرت زهرا  شرح داده شده و هم اکنون از ابتدای نهج البلاغه شروع به شرح نموده و جلسه ادامه دارد.
از جمله مباحثی که ایشان در قم مشغول بوده اند شرح حدیث عنوان بصری و دعای افتتاح میباشد. در جلسه دیگری که از سال۱۳۶۷ تا کنون در در مدرسۀ عالی امام خمینی در قم تشکیل میشود ابتدا مقداری از کتاب جامع السعادات مرحوم ملامهدی نراقی و سپس نامۀ ۳۱ نهج البلاغه و سفارشات رسول خدا به اباذر و پس از آن رسالۀ حقوقیه امام سجاد، دعای مکارم الاخلاق و دیگر ادعیۀ صحیفۀ سجادیه و حدیث اربعمأه امیرالمؤمنین شرح گردیده است. علاوه بر این در مرکز مجمع عالی حکمت و فلسفه کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی و پس از آن نهج البلاغه در حال شرح و بحث است .
ایشان بیش از بیست سال است که امامت جماعت مدرسه عالی امام خمینی در قم را به عهده دارند که البته در سالهای اخیر به علت بر عهده گرفتن تولیت مدرسۀ علمیۀ مروی و اقامت در تهران صرفاً بعضی از ایام خاصی که در قم به سر میبرند برای امامت جماعت در آن مدرسه حاضر میگردند.
یکی دیگر از رویه های مستمر ایشان که از فحول از اساتید خویش به ارث برده اند مشاورههای اخلاقی و تربیتی برای اقشار مختلف مردم و به خصوص طلاب و روحانیون میباشد و در این راستا ارتباطی با گروه تربیت مربی مؤسسه امام خمینی نیز داشته اند.
از سال ۱۳۹۰ شمسی تولیت مدرسۀ معیرالممالک تهران به ایشان سپرده شده و در سال ۱۳۹۶ از سوی مقام معظم رهبری حفظه الله به تولیت مدرسۀ علمیۀ مروی و توابع آن (مدارس مروی، معمار و قنبرعلی خان) منصوب شدند و همچنین از سال ۱۳۹۷ به عضویت شورای عالی حوزۀ علمیۀ تهران در آمدند. در سال ۱۳۹۹ نیز مرکز تخصصی تحت عنوان اخلاق و معنویت آیتالله سعادت پرور را در قم تأسیس نمودند که طلاب سطوح عالی از برکات آن کسب فیض مینمایند (قابل ذکر است که ایشان به کمک خیرین در سالهای اخیر منزل قدیمی استاد بزرگوارشان آیت الله سعادتپرور را ابتیاع نموده و با تغییر کاربری، با حفظ حال و هوای قدیمی آن منزل، مرکز مذکور را دائر نمودند).

آثار مکتوب:
۱) گامهای آغازین سلوک ( شرح حدیث عنوان بصری)
۲) عروج عقل در دوجلد(شرح حدیث جنود عقل و جهل)
۳) نجوای عارفانه ( شرح مناجات شعبانیه)
۴) سیمای مخبتین (شرح زیارت امین الله)
۵) جلوه های لاهوتی در دو جلد(شرح زیارت جامعه کبیره)
۶) انسان و گستره حقوق بندگی ( شرح رساله حقوقیۀ امام سجاد )
۷) منشور یندگی (خلاصه کتاب انسان و گستره حقوق بندگی)
۸) طریق سعادت (پرسش و پاسخهای اخلاقی، تربیتی، خانوادگی، اجتماعی و…)
۹) بازگشت به سوی او (شرح مناجات تائبین)
۱۰) درد دل به درگاه الهی (شرح مناجات شاکین)
۱۱) راز نهان رنج ( شرح دعای هفتم صحیفه سجادیه)
۱۲) کتابچه عنوان بصری (متن حدیث عنوان بصری به همراه نسخه زیارت عاشورا مورد تاکید آیت الله قاضی و سایر ادعیه)

تماس با ما